Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp bắt đầu xâm lược Việt Nam với tham vọng chiếm đóng lâu dài. Cuộc kháng chiến chống Pháp đầu tiên bắt đầu từ năm 1858, khi quân Pháp nổ súng tại Đà Nẵng. Sau nhiều năm chiến đấu, triều đình nhà Nguyễn buộc phải ký các hiệp ước nhượng bộ, dần dần mất quyền kiểm soát đất nước. Tuy nhiên, lòng yêu nước của nhân dân không bị dập tắt. Nhiều phong trào kháng chiến nổi lên như phong trào Cần Vương do các văn thân, sĩ phu lãnh đạo; khởi nghĩa Yên Thế của Hoàng Hoa Thám; và phong trào Đông Du, Duy Tân nhằm canh tân đất nước để chống lại Pháp. Dù các phong trào này bị đàn áp, tinh thần chống ngoại xâm vẫn lan rộng. Đến đầu thế kỷ XX, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời năm 1930 dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh, đã đưa phong trào cách mạng bước sang giai đoạn mới. Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp trên danh nghĩa. Tuy nhiên, Pháp quay lại xâm lược lần nữa, dẫn đến cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ năm 1946. Sau chín năm chiến đấu gian khổ, chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 đã buộc Pháp phải ký Hiệp định Genève, chấm dứt sự thống trị kéo dài gần một thế kỷ của thực dân Pháp tại Việt Nam