Có một câu nói thế này: Nếu như giữa chúng ta cách nhau một trăm bước chân, chỉ cần em bước về phía anh một bước, anh tình nguyện bước chín mươi chín bước còn lại. Con người ta không ngại cố gắng nhưng cần nhất vẫn là đối phương đáp lại. Câu chuyện tình yêu của Giang Nhân Ly và Mạc Tu Lăng kéo dài hơn mười năm, từ thuở thiếu thời cho đến khi trưởng thành. Hai người đã có những lúc tưởng chừng sẽ lướt qua nhau nhưng cuối cùng sợi dây duyên phận lại đưa đẩy họ đi chung trên một con đường. Có thể nói, Giang Nhân Ly là một trong những nữ chính mà tôi tán thưởng nhất kể từ khi bắt đầu đọc tiểu thuyết đến nay. Không phải mẫu người nhu nhược, yếu đuối để mong đợi nam chính xót thương, cũng không phải cô bé lọ lem tội nghiệp trông chờ vào phép màu hạnh phúc mà Giang Nhân Ly là một cô gái hiện đại xinh đẹp, giỏi giang và trên hết, tôi khâm phục cô ấy ở ý chí sinh tồn mạnh mẽ, sự lạc quan và những tư duy sắc sảo nhưng rất chân thực về cuộc sống. Khi cô được sinh ra cũng là lúc chứng kiến cuộc hôn nhân của cha mẹ bị phá vỡ bởi những âm mưu, toan tính của kẻ thứ ba. Người chị gái ở lại bên cha, còn cô một mình đi theo mẹ, có lẽ vì vây mà cuộc sống đã dạy cô cách trưởng thành sớm, kiên cường và mạnh mẽ hơn những cô gái cùng trang lứa. Bước ngoạc lớn trong cuộc đời Giang Nhân Ly là khi được chuyển về sống cùng nhà với cha và mẹ con dì ghẻ năm cô 15 tuổi. Ở nơi đó, cô gặp Mạc Tu Lăng - anh bạn hàng xóm hơn cô hai tuổi. Lần đầu tiên, trái tim thiếu nữ biết rung động trước một người con trai nhưng anh khi ấy lại đang cùng với cô em gái cùng cha khác mẹ của cô trình diễn tiết mục thanh mai trúc mã lãng mạn. Cô chứng kiến cảnh bọn họ cùng nhau ngắm sao, cùng nhau học bài, hàng ngày cùng nhau trên chiếc xe đạp nhỏ đến trường. Cô em cùng cha khác mẹ ấy và cô là hai mẫu người hoàn toàn đối lập nhau. Giang Nhân Đình dịu dàng, nhu nhược, như cành liễu trước gió khiến ai nhìn vào cũng động lòng xót thương, yêu mến. Còn Giang Nhân Ly lại như anh mặt trời chói lọi, mạnh mẽ kiên cường, tưởng chừng sẽ không cần người khác nâng đỡ chở che. Nhưng đằng sau vỏ bọc ấy, không ai biết được, cô cũng chỉ là một cô gái mới lớn, cũng có những muộn phiền giấu nơi đáy mắt. Rất lâu sau này, cô mới hiểu ra một điều rằng, đôi khi sự nhu nhược yếu đuối của phụ nữ lại chính là vũ khí lợi hại để tranh thủ trái tim đàn ông. Đáng tiếc, lúc ấy anh không hiểu mà cô cũng chẳng để tâm. Thế là, những nhiệt thành ban đầu cũng theo gió cuốn bay. Cuối cùng, đến lúc cô đã trao trọn trái tim của mình cho một người con trai khác thì anh lại đột ngột trở về. Hai bên gia đình một mực muốn anh cùng cô tiến vào thánh đường hôn nhân. Cô kiên quyết từ chối. Nhưng giây phút cô quyết định từ bỏ tất cả, không là một tiểu thư quyền quý cao sang, không là một Giang Nhân Ly cao ngạo tự tin nữa mà chỉ muốn là một người con gái bình thường khao khát được ở bên người mình yêu thì Tả Dật Phi đã quay lưng lại với cô. Người con trai cô yêu sâu đậm suốt bốn năm cuối cùng cũng không chọn cô. Để cô hiểu chua xót hiểu rằng, hóa ra, từ bỏ cũng không dễ dàng như người ta vẫn nghĩ. Vào giữa lúc này, Giang Nhân Đình lại tự sát, mọi tội lỗi về cái chết vô cớ lại đổ dồn lên người cô, giống như số phận đã kiên quyết tổn thương, cô dù cố giãy dụa cũng chỉ là vô ích. Đoạn truyện đau lòng nhất có lẽ là lúc Nhân Ly bị chính cha ruột của mình từ bỏ, bị dì ghẻ đuổi đánh toàn thân thương tích. Tình yêu không còn, gia đình cũng không, trong thoáng chốc cô mất đi mọi thứ.Để rồi sai đó, cô chọn cách thỏa hiệp, kết hôn với Mạc Tu Lăng để bắt đầu một cuộc sống mới. Đây là điều đáng khâm phục ở Nhân Ly , bởi dù hoàn cảnh có cay nghiệt hà khắc đến đâu, cô ấy cũng biết cách tự mình vươn lên để tiếp tục sống, luôn lạc quan nhìn về phía trước như một cây xương rồng nhỏ kiên cường, không sợ bão tạp giữa sa mạc. Có lẽ ban đầu nhiều bạn sẽ nghĩ nữ chính cá tính đặc biết, là người có nội tâm sâu kín nhất, như chính cái tên Ai hiểu được lòng em của truyện nhưng càng đọc tôi lại càng thấm thía một điều rằng, người có tâm tư khó dò nhất không phải là Giang Nhân Ly mà là Mạc Tu Lăng. Rốt cuộc anh có yêu Nhân Ly không, vì sao anh lại kết hôn với cô, tình cảm của anh dành cho Giang Nhân Đình rốt cuộc là như thế nào? Những câu hỏ ấy cứ đeo bám tôi cho đến khi đọc những chương cuối, bức màn bí mật ấy mới được tác giả từ từ được vén lên một cách khéo léo. Anh nói: "Bởi vì, tôi có thể buông tay để cô ấy đi tìm hạnh phúc, nhưng tôi không thể buông tay để cô ấy chịu đau khổ". Thật ra, lần đầu tiên nhìn thấy cô, anh đã động tâm. Nhưng khi ấy anh lại là một chàng thiếu niên khép kín và yếu đuối về mặt tình cảm. Anh thích cô nhưng anh không dám bày tỏ. Anh dành sự quan tâm, giúp đỡ của mình cho Nhân Đình vì đơn giản anh xem cô ấy như em gái nhỏ, như người thân, còn Nhân Ly thì khác. Cô giỏi giang, cô tự lập và gần như không cần sự chiếu cố của anh. Cô luôn khiến anh phải lúng túng không biết cư xử thế nào nhưng từ bao giờ hình bóng ấy lại vô tình đi sâu vào tâm trí anh. Những lúc anh phụ đạo cô không chú ý, chỉ ngồi viết linh tinh nhưng anh lại lén lút gom góp nâng niu những mẩu giấy ấy như bảo vật. Khi cô trốn học đi xem người khác chơi bóng rổ, anh cũng lao vào say mê môn thể thao này. Khi cô chỉ cần một giờ đã có thể biết cách đi xe đạp, anh lại vẫn kiên trì tập đi dù biết mình giữ thăng bằng rất kém. Khi ấy, anh nghĩ đó chỉ là tình cảm đơn phương của mình nên đành chôn chặt vào tim. Cho đến nhiều năm sau, khi đã đi được một vòng lớn, anh mới biết được, hóa ra họ đã từng bỏ lỡ nhau. Lúc cùng anh chơi cờ, cô đã nép mình nhường anh không nhiều không ít, vừa đúng ba nước, tựa như điều lãng mạn nhất trên thế gian này cũng chỉ nằm ở ba chữ mà thôi.Lúc Nhân Ly bị ngã, được anh cõng trên lưng, cô đã dùng tay mình dịu dàng viết lên áo anh chữ "Nâm"-người trong lòng em. Đáng tiếc, chàng thanh niên năm ấy quá vô tâm, đã vô tình coi đó là một trò đùa giỡn. Đọc đến đây, có lẽ nhiều bạn cũng như tôi, sẽ dành một khoảng lặng nhớ đến mối tình đầu đơn phương của mình. Thời niên thiếu tươi đẹp bên bảng đen, phấn trắng, khi mà chúng ta còn hồn nhiên chưa toan tính thiệt hơn, chưa so đo khắc khoải với những muộn phiền trong cuộc sống, đã có lúc để tim mình thật lòng rung động trước một ai đó nhưng lại rụt rè, sợ hãi không dám nói ra. Sau này, có đôi lúc lại bất chợt nhận ra, có lẽ đối phương cũng đã từng khéo léo bày tỏ cùng mình nhưng khi ấy chúng ta lại vô tư không nhìn ra tâm ý của nhau. Để rồi biến sự vô tư ấy trở thành sự vô tình và ta lướt qua nhau. Giờ ngoảnh đầu nhìn lại, chỉ còn là tiếng thở dài. Nhưng Giang Nhân Ly và Mạc Tu Lăng là những người may mắn, may mắn mà tôi nói đến chính là sợi dây duyên phận đã buộc họ quá chặt vào nhau. Nếu tin là có tiền duyên, thì có lẽ họ đã từng lập lời thề hẹn ước cùng nhau từ kiếp nào, cho nên đời này dù có giông bão thì bánh xe số phận ấy vẫn đưa họ về bên nhau. Ngay cái đêm định mệnh khi Tu Lăng hai mươi hai tuổi cũng là một sự trùng hợp đầy thiên ý. Giang Nhân Đình vì đố kị đã cho người bày mưu bỏ thuốc Nhân Ly để làm nhục cô nhưng không ngờ, người đàn ông ấy lại chính là Mạc Tu Lăng. Anh đã từng hỏi chính mình rất nhiều lần, nếu như thời gian có quay trở lại, nếu cuộc đời cho anh được lựa chọn lại một lần nữa, anh có làm như vậy không? Câu trả lời là có. Anh không hối hận. Anh biết mình ích kỉ, anh biết mình đã tổn thương cô nhưng lại không kìm được ham muốn từ sâu trong lòng. Nếu là ai khác, anh tuyệt đối sẽ không chạm vào nhưng đó lại là Nhân Ly, giấc mơ thời niên thiếu của anh, vì để một lần được đến bên cô, cho dù trả giá thế nào anh cũng cam lòng. Hai năm sau, khi cô từ chối cuộc hôn nhân, anh đã buông tay để giúp cô đi tìm hạnh phúc nhưng chứng kiến cô chịu đau khổ, anh lại nguyện ý trở thành nơi che nắng che mưa cho cô. Anh biết chỉ có Giang Nhân Ly cô mới có thể biến anh trở thành một kẻ hèn mọn như vậy nhưng anh cam tâm tình nguyện. Bởi vì, trong cuộc đời này, nếu có một người khiến anh phải yêu, phải hận, phải ghen tuông, phải lo lắng âu đó cũng là số mệnh. Anh rất thông minh, luôn biết mình muốn gì và phải làm gì để có được điều đó. Anh phân biệt rõ ràng đâu là tình yêu, đâu là tình bạn, lúc nào cần buông tay, khi nào phải níu giữ, sẽ không để người mình yêu tổn thương vì những chuyện không đâu. Vì vậy biết bao mưa kế mà người khác rắp tâm dựng ra đều bị phá tan, nếu đổi lại là người khác, có lẽ nữ chính sẽ phải đau khổ nhiều hơn. Chính điều đó, tôi đặc biệt thích tính cách của Mạc Tu Lăng.